تعریف وبلاگ
در آموزش وبلاگ اولین چیزی که باید دانست مفهوم وبلاگ است. اگرچه همه به صورت اجمالی مفهوم وبلاگ را می دانند به قول معروف چیزهای از آن شنیده اند اما تعریف رسمی و دقیقتر وبلاگ بهتر است در ابتدای آموزش وبلاگ نویسی دانسته شود...
وبلاگ چیست؟
وبلاگ فضایی برروی اینترنت است که در آن تازه‌ترین نوشته‌ها در بالای صفحه قرار می‌گیرد
این واژه ترکیبی از واژه‌های web و log است که امروز مردم آن را به صورت خلاصه‌تر یعنی بلاگ (blog) تلفظ می‌کنند. به فردی هم که وبلاگ می‌نویسد بلاگر (Blogger) می‌گویند.
اصطلاح وبلاگ برای نخستین بار در سال 1997 مطرح شد. اما وبلاگهای واقعی از اواسط دهه 1990 به میدان آمدند و به آنها در آن هنگام ژورنال‌های آنلاین (Online Journals) می‌گفتند.
شکوفایی وبلاگ‌ها از پایان سال 1999 شروع شد و بعد از سال 2001 بود که رسانه‌های سنتی چاپی از وجود آنها مطلع شدند و به این ترتیب بود که نخستین پژوهش‌ها درباره وبلاگ‌ها در علم روزنامه‌نگاری صورت گرفت.
برای نوشتن در وبلاگ به دانش بالا در زمینه HTML نیازی نیست چرا که وبلاگ‌ها از نظر سیستم مدیریت محتوا (CMS) بسیار آسان و ساده طراحی شده‌اند. اگرچه وبلاگ نویسی حرفه ای نیاز به آموزش بیشتر و آشنایی ابتدایی با کد نویسی دارد.(منبع: همشهری آنلاین)
تعریف تفصیلی وبلاگ
اینترنت امکانات و ابزارهای متعددی را به منظور ارائه خدمات وسرویس ها در اختیار علاقه مندان قرار می دهد . یکی از ویژگی های بسیار جذاب اینترنت ارائه سرویس ها و خدماتی است که شما را قادر می سازد با مخاطبان خود ارتباطی پویا و متقابل برقرار نموده و از نقطه نظرات آنان در رابطه با یک مطلب ، آگاه شوید .
در این راستا هر یک از کاربران می توانند دانش و تجارب خود را در اختیار دیگران قرار داده و خود نیز به عنوان عضوی از یک جامعه شبکه ای مطرح گردند ( اشتراک دانش ) . فرض کنید ابزاری ارزان قیمت برای انتشار مطلب در اختیار هر نویسنده و یا صاحب قلمی باشد که بتواند با استفاده از آن عقاید، اخبار ، دیدگاهها و نقطه نظرات خود را در رابطه با موضوعات مورد علاقه ، بدون محدودیت های مرسوم بیان نماید.آیا شما علاقه مند به استفاده از چنین ابزاری می باشید ؟ آیا تمایل به داشتن یک روزنامه شخصی دارید که در آن بتوانید مطالب خود را در ارتباط با موضوعات مورد علاقه ، بیان نمائید؟ بشریت درطی چند سال گذشته قدم در دنیای جدیدی گذاشته است که بدون شک یکی از مهمترین دستاوردهای آن تحول و دگرگونی اساسی در ارتباط با نحوه نشر اطلاعات است. وبلاگ ( Weblog ) و یا بلاگ ( Blog ) نمونه ای در این زمنیه بوده که با توجه به ماهیت اینترنت ، ویژگی دو طرفه بودن وب و تنوع خواسته استفاده کنندگان، در کانون توجه علاقه مندان قرار گرفته و ما امروزه شاهد رشد و گسترش چشمگیر وبلاگنویسی می باشیم . واژه " بلاگ " ، از جمله واژه های جدیدی است که قدم در عرصه ادبیات جهانی اینترنت گذاشته است .در این مقاله قصد داریم به بررسی این پدیده جدید! اینترنت پرداخته و با ابعاد متفاوت آن بیشتر آشنا شویم .
تاریخچه وبلاگ و وبلاگ نویسی
برخی بر این عقیده هستند که اولین وبلاگ توسط " تیم . برنرزلی " ( مخترع وب ) ایجاد که در آن وی به سایت های جدیدی که در آن زمان ایجاد و بر روی اینترنت فعال می شدند ، اشاره می نمود ( http://info.cern.ch ) . دومین وبلاگ توسط "Marc Andreessen" درNCSA ایجاد که وی نیز در آن عملیاتی مشابه وبلاگ "برنرزلی " را انجام می داد( تا اواسط ۱۹۹۶ ) .در فاصله بین سال های ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۷ که از آن به عنوان " انفجار وب " ، نام برده می شود ، چندین وبلاگ جدید دیگر نیز ایجاد گردید . از وبلاگ های اولیه می توان به وبلاگ متعلق به Dave Winer ( اخبار مربوط Scripting ) ، وبلاگ Barger و Cameron Barrett ، اشاره نمود . محتویات وبلاگ های اولیه اغلب شامل مجموعه ای از لینک ها و توضیحاتی بود که متناسب با علاقه نویسنده ، ایجاد می گردید. در ادامه وبلاگ نویسان ، علاقه مند به ایجاد وبلاگ هائی شدند که در آن مطالبی را درج می نمودند که خود تمایل به خواندن آن را در آینده داشتند ( نظیر دفترچه خاطرات شخصی ) .
بدین ترتیب ، وبلاگ ها دارای شخصیتی خاص برای خود شدند که این شخصیت را مستقیما" از مولف خود به ارث می بردند . ( شما با مطالعه دفترچه خاطرات شخصی هر فرد می توانید با ابعاد متفاوت شخصیتی وی نیز تا اندازه ای که امکان دارد ، آشنا شوید ) .گسترش و عمومی شدن وبلاگ ها : اکثر وبلاگهای اولیه توسط طراحان وب و نرم افزار و به عنوان یک فعالیت جانبی که در منزل دنبال می نمودند ، ایجاد و محتوی و ماهیت اطلاعاتی آنان در رابطه با توانمندی و پتانسیل های فن آوری هائی بود که در آن زمان یکی پس از دیگری مطرح می شدند . تعداد وبلاگ ها در ابتدا بسیار اندک و محدود بود تا این که در سال ۱۹۹۹ با راه اندازی چندین سرویس رایگان و یا ارزان قیمت دررابطه با وبلاگ و وبلاگ نویسی ، تعداد آنان رو به افزایش نهاد . سرویس هائی نظیر : Pitas, Livejournal ، Blogger و EditThisPage.com ، نمونه هائی در این زمینه می باشند . استفاده از سرویس های فوق،مستلزم دانش فنی بالائی نبود و علاقه مندان به ایجاد وبلاگ می توانستند به سرعت اقدام به ایجاد وبلاگ مورد نظر خود نمایند . ( رشد چشمگیر وبلاگ و وبلاگ نویسی ) .تا اواسط سال ۲۰۰۰ ، بیش از یکهزار وبلاگ ایجاد و این رقم تا اواسط سال ۲۰۰۲ به بیش از نیم میلیون رسید. بر اساس آمار موجود، تعداد وبلاگ های ایجا د شده توسط سیستم های وبلاگ نویسی به بیش از چندصدهزار رسیده و هر چهل ثانیه یک وبلاگ جدید ، ایجاد می گردد ( بیش از شصت هزار وبلاگ در هر ماه . منبع ) .یکی از مهمترین تحولات مهم در ارتباط با وبلاگ ها ، تبدیل آن به یک رسانه محاوره ای بود. تعداد زیادی از مولفین و نویسندگان وبلاگ ها از وبلاگ خود برای بحث در ارتباط با موضوعات مورد علاقه و یا موضوعات گفته شده توسط سایر نویسندگان در وبلاگ های دیگر استفاده و با بکارگیری لینک های متعدد،امکان دنبال نمودن مباحث مورد نظر را در اختیار خوانند گان قرار می دهند.
بدین ترتیت ، خوانند گان علاقه مند ، می توانستند در مباحثه مورد نظر شرکت و علاوه بر آگاهی از سایر دیدگاههای موجود ، نقطه نظرات خود را بیان و یا شخصا" اقدام به ایجاد وبلاگ و دنبال نمودن مباحث مورد نظر در وبلاگ خود نمایند . از لحاظ ظاهری ، شاید وضعیت فوق را بتوان مشابه ارتباطات "چندین نفربا چندین نفر" در نظر گرفت که تاکنون به اشکال متفاوتی نظیر newsgroups ( گروه های خبری ) و یا mailing lists ( لیست های نامه ) ، پیاده سازی شده است . در این رابطه یک تفاوت اساسی وجود دارد : با توجه به اینکه نطرات ارائه شده بر روی فصای متعلق به مولف وبلاگ ارسال می گردد ، پاسخ به سایر افراد ضروری نبوده و آنان پاسخ خود را با مراجعه به وبلاگ ، مشاهده خواهند کرد. یکی دیگر از تحولاتی که همزمان با رشد و گسترش وبلاگ ها محقق گردید ، مطالعه وبلاگ ها توسط سایر وبلاگ نویسان بود که باعث ایجاد پدیده ای با نام blogrolling ، گردید . ( بخشی از یک وبلاگ که لیست سایت هائی را که مولف وبلاگ - بلاگر - ، آنان را بطور منظم و همیشه مطالعه و اصطلاحا" به آنان سر می زند را مشخص می نماید. این بخش معمولا" در بخش سمت راست و یا چپ صفحه بلاگر ویا در یک صفحه مجزاء قرار می گیرد ) . یکی از خصایص جالب این لینک ها ، ایجاد یک جامعه ارتباطی ( شبکه ای ) بین وبلاگ نویسان می باشد .
وضعیت اخیر وبلاگ و وبلاگ نویسی : وبلاگ و وبلاگ نویسی همچنان روند توسعه و گسترش خود را ادامه داده و هر روز بر تعداد وبلاگ نویسان افزوده می گردد .جامعه وبلاگ نویسان را اقشار متفاوت جامعه تشکیل می دهند .( پیاده کنندگان نرم افزار ، طراحان وب ، متخصصین و کارشناسان فن آوری های اطلاعات و ارتباطات ، معماران اطلاعاتی ، روزنامه نگاران ، وکلاء ، متخصصین آموزشی ، مشاوران و محققین فن آوری اطلاعات ، سیاستمداران و ... ) . با توجه به جایگاه بسیار مهم وبلاگ نویسی برای روزنامه نگاران ، دانشگاه MIT در پائیز سال ۲۰۰۲ ، اقدام به ارائه یک واحد خاص برای دانشجویان نموده است .
کاربرد وبلاگ ها
وبلاگ ها دارای مزایا و دستاوردهای متعددی می باشند که به برخی از آنان اشاره می گردد :
انتخاب مطلب ( داده ) : میزان تولید و نشر اطلاعات در سطح جهان به سرعت در حال پیشرفت بوده و روندی کاملا" تصاعدی را طی می نماید . بدیهی است در چنین وضعیتی ، حتی امکان مطالعه بخش اندکی از آنان نیز وجود نداشته و ما مستلزم استفاده از روش ها و مکانیزمهائی به منظور فیلترینگ اطلاعات و یافتن اطلاعات مورد نظر در یک رابطه خاص بدون از دست دادن منبع ارزشمند و محدود زمان می باشیم . وبلاگ ها با تمرکز بر روی یک موضوع خاص می توانند بستری مناسب برای ارائه اطلاعات را فراهم نمایند . با مطالعه و خواندن مطالب منتشر شده بر روی یک وبلاگ که توسط فردی با علایق مشترک با شما تهیه و منشتر شده است ، احتمال یافتن مطالب مورد نظر در زمانی معقول فراهم می گردد. با ترکیب و جمع بندی مطالب منتشر شده در ارتباط با یک موضوع خاص از چندین وبلاگ انتخابی، می توان به مجموعه ای از اطلاعات مورد علاقه، دست یافت . با توجه به اینکه وبلاگ ها خلاصه ای از سایر موضوعات مربوط به دیگران را نیز ارائه می نمایند ، آنان یک دید اطلاعاتی مناسب در ارتباط با یک موضوع را به مخاطب خود منتقل می نمایند. مطالب و موضوعاتی که در چندین وبلاگ مورد توجه قرار می گیرد به خواننده امکان آگاهی از نقطه نظرات چندین وبلاگ نویس را در ارتباط با یک موضوع خاص ، خواهد داد . بدین ترتیب خواننده قبل از مطالعه تمام مطلب ، دید مناسبی نسبت به آن را پیدا نماید . به فرآیند فوق ، triangulation گفته می شود .
مدیریت دانش و تجارب شخصی : محتویات وبلاگ به منزله یک بایگانی از افکار و اندیشه های وبلاگ نویسان آن بوده که در مقاطع زمانی متفاوتی نوشته شده و در صورت نیاز به اطلاعاتی خاص می توان با استفاده از مراکز جستجو و بر اساس یک کلید واژه خاص به آنان مراجعه نمود. وجود لینک ها ی متعدد مرتبط با یک موضوع خاص که توسط مولف یک وبلاگ مشخص می گردد ، امکان دنبال نمودن وضعیت موجود در رابطه با یک موضوع خاص را در اختیآر علاقه مندان قرار می دهد .
ارتباط دو سویه : همانگونه که در بخش قبل اشاره گردید ، وبلاگ ها به محیط و یا رسانه محاوره ای برای مباحث عمومی و تخصصی تبدیل و امکان تعامل اطلاعاتی بین وبلاگ نویسان و خوانندگان از یکطرف و خوانندگان با خوانندگان از طرف دیگر فراهم می گردد . ویژگی فوق از ماهیت دوطرفه بودن وب به نحو احسن استفاده و آن را در جهت اهداف خود بکار می گیرد.
جامعه شبکه ای : پدیده وبلاگ نویسی فرصت ها و پتانسیل های مناسبی را در جامعه شبکه ای ، ایجاد می نماید. نویسندگان وبلاگ ها به مرور زمان توسط خوانندگان خود شناخته خواهند شد. بدین ترتیب آنان در معرض فرصت هائی قرار خواهند گرفت که شاید هرگز تصور آن را نمی کردند. در جامعه شبکه ای هر شخص می تواند دارای سهمی در تولید و ارائه اطلاعات داشته باشد و خود نیز می تواند از دستاوردهای اطلاعاتی دیگران استفاده نماید. شبکه فوق نظیر شبکه های نظیر به نظیر بوده که یک کامپیوتر می تواند در یک لحظه از منابع موجود بر روی سایر کامپیوترها استفاده نماید و هم می تواند منابع مورد نظر بر روی سیستم خود را جهت استفاده در اختیار سایر کامپیوترها قرار دهد . جامعه شبکه ای دارای ایستگاههائی ( انسان ) است که در آن هر یک سهمی در تولید و ارائه اطلاعات و استفاده از اطلاعات دیگران را بر عهده خواهند داشت .
روتینگ اطلاعات : وبلاگ ها دارای تاثیری مثبت در خصوص چرخش آزادنه اطلاعات در یک جامعه اطلاعاتی می باشند . خواننده و نویسنده یک وبلاگ اغلب به یک جامعه و یا سازمان یکسان تعلق نداشته و برای ارتباط بین آنان مرز خاصی وجود نخواهد داشت . بدین ترتیب ما شاهد تقابل افکار ، اندیشه ها در یک مقیاس گسترده و جهانی بوده که زمنیه یک جامعه اطلاعاتی را ایجاد می نماید . ایجاد چنین روابطی در دنیای خارج از وبلاگ امری مشکل و گاها" غیر ممکن است .
فن آوری و وبلاگ
فن آوری ها و مهارت های لازم در خصوص وبلاگ ها به سرعت در حال تغییر و تحول می باشد.علت این همه سرعت را می توان در عوامل زیر جستجو نمود :
عدم وجود انحصار :عملیات یک وبلاگ به یک نرم افزار خاص و انحصاری و یا امکاناتی که صرفا" در اختیار یک سازمان خاص است ، وابسته نمی باشد. وبلاگ نویسان در حوزه عملکرد وبلاگ خود دارای آزادی عمل مناسبی می باشند و در هر زمان می توانند شکل ظاهری ، لی اوت و یا محتویات آن را تغییر داده و یا ویژگی های جدیدی را بدون کسب اجازه یک مقام خاص به آن اضافه نمایند. .وبلاگ ها بستر لازم برای خلاقیت انسان را در تمامی زمنیه ها ارائه نموده و هر یک از ساکنین این کره خاکی قادر به شکوفائی خلاقیت خود و آفرینش محصولات متفاوت اطلاعاتی ، خواهند بود. تعداد و تنوع گسترده کاربران : تمامی افرادی که در یک جامعه مدرن اطلاعاتی زندگی می کنند ، تمایل به انتشار تجارب خود ، استفاده از تجارب دیگران ، دریافت بازخورد سریع نسبت به موارد منتشر شده ، ارزیابی نتایج و بهبود دانش و تجارب خود را دارند( فردایمان بهتر از امروز و امروزمان بهتر از دیروز ) . وبلاگ ها یک شبکه ارتباطی قدرتمند را ایجاد نموده و پس از طرح یک ایده و یا موضوع جدید در وبلاگ ، شاهد حرکت سریع آن در شبکه ارتباطی خواهیم بود. بدین تریتب درصورت ارائه یک مطلب ارزشمند و صحیح ، امکان استفاده از آن در سریعترین زمان ممکن برای دیگران فراهم شده و در صورتی که مطلب منتشر شده نادرست باشد ، نویسنده آن با دریافت سریع بازخوردهای مورد نظر و بررسی آنان ، می تواند اشتباه خود را در اسرع وقت تصحیح نماید. ارتباط شغلی وبلاگ نویسان : تعداد زیادی از وبلاگ نویسان خود پیاده کنندگان نرم افزار می باشند . در چینین مواردی آنان به عنوان وبلاگ نویس قادر به تشریح ویژگی های جدید یک محصول با کیفیتی مطلوبتر و با استفاده از فن آورهای متعدد خواهند بود .
چه تعداد بلاگ وجود دارد ؟
Blogcount.com ، از جمله مراکزی است که اطلاعات مناسب و دقیقی در رابطه با وبلاگ ها در سراسر جهان را جمع آوری و گزارشات متعددی را در این خصوص ارائه می نماید. در ژوئن سال ۲۰۰۳ ، تعداد وبلاگ ها بین ۴ / ۲ تا ۹ / ۲ میلیون ، برآورد شده است . در صورتی که ظرفیت هر وبلاگ را معادل پنجاه کیلو بایت در نظر بگیریم ، blogosphere ظرفیتی معادل ۸۱ گیگابایت را خواهد داشت .
وبلاگ ها متعلق به چه افرادی هستند ؟
بر اساس بررسی انجام شده توسط موسسه تحقیقاتی Jupiter ، تقریبا" دو درصد کاربران اینترنت دارای بلاگ می باشند. اکثریب قریب به اتفاق افرادی که دارای وبلاگ می باشند به صورت Dial-up به اینترنت دستیابی نموده و بیش از نیمی از آنان دارای درآمدی پائین تر از شصت هزار دلار در سال! می باشند.هفتاد درصد بلاگ ها متعلق به افرادی است که بیش از پنج سال است که از اینترنت استفاده می نمایند . ( منبع Blogging by the number ) . بیش از پنجاه درصد وبلاگ هائی که توسط موسسه بین المللی تکنولوژی و علوم انسانی ، پیمایش شده است نشاندهنده این واقعیت است که آنان به زبان انگلیسی نوشته شده و ده زبان برتری که وبلاگ ها با آنان نوشته شده اند به ترتیب : پرتقالی ، لهستانی ، فارسی ، فرانسوی ،اسپانیائی ، آلمانی ، ایتالیائی ، هلندی و ایسلندی می باشند .
چه کسانی وبلاگ ها را مطالعه می نمایند ؟
موسسه تحقیقاتی Jupiter در بررسی خود اعلام نموده است که صرفا" چهار درصد از کاربران اینترنت ، اقدام به مطالعه و خواندن وبلاگ ها می نمایند . وبلاگ ها ، عموما" توسط مردان خوانده می شوند ( شصت درصد مردان و چهل درصد زنان ) . کاربران خانگی اینترنت که مجموع درآمد آنان بیش از شصت هزار دلار در سال می باشد ، شصت و یک درصد از خوانند گان وبلاگ ها را تشکیل می دهند . بیش از پنجاه و چهار درصد از گزینه Dial-up و چهل و شش درصد از گزینه Broadband برای دستیابی به اینترنت استفاده می نمایند . هفتاد و سه درصد از خوانند گان وبلاگ ها بیش از پنج سال است که از اینترنت استفاده می نمایند( منبع : Blogging by the Numbers )
نکاتی جالب در رابطه با وبلاگ ها
بیش از ده هزار Domain ثبت شده در ریجستری whois دارای واژه "blog" می باشد .
بلاگ ها بطور متوسط در هر سه روز یک مرتبه بهنگام می گردند . ( بر اساس مطالعه غیررسمی ارائه شده توسط BlogCount )
بر اساس بررسی موسسه تحقیقاتی Nielsen/NetRatings ، در ماه می سال ۲۰۰۳ ، LiveJournal ، شصت و پنجاهمین رتبه را در بین سایت های متداول بر روی اینترنت به خود اختصاص داده بود . ( هر ده روز یکصد د و هشتاد و چهار هزار بازدید کننده )
ادامه دارد....
پایگاه جامع اطلاعات و محتوای فرهنگی - سمت و سو
